Ortaokul Rehberlik Hizmetleri

ORTAOKUL REHBERLİK HİZMETLERİ

Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinin amaç ve ilkeleri öğretim kademelerine göre değişmemekle birlikte uygulanan programlar, etkinlikler, kullanılan yöntem ve teknikler, müdahale biçimleri ve yoğunluğu bireylerin ihtiyaçları ve gelişim özellikleri dikkate alınarak belirlenir.

Ortaokul dönemi öğrencilerin genel olarak 10-14 yaş aralığını kapsayan dönemdir. Çocuklar bu yaşlarla birlikte somut işlemler döneminde soyut işlemler dönemine geçmektedir. Aynı zamanda 5. sınıflar ortaokul sistemine uyum sağlamaya çalışırken, yaş grubu itibariyle özellikle 7. ve 8. sınıflar ergenlik dönemine girişle birlikte çeşitli problemler yaşamaktadır. Bu dönemde çocuk için arkadaşlık çevresi önem kazanmakta ve aile ya da kendisini anlamadığını düşündüğü kişilerle çatışma yaşayabilmektedir. Ayrıca 8. sınıf öğrencileri, eğitim hayatlarına devam edecekleri lise kademesi için sınava gireceklerinden kaygı ve stres, çalışma alışkanlıklarını belirleyememe ya da hangi liseyi seçeceğine karar verememe durumlar yaşayabilmektedir. Tabi ki bu süreçlerde öğrenciler nasıl sorunlar yaşıyorsa aileleri ve öğretmenlerde bu durumlardan etkilenmektedir. Bu sebeple, rehberlik çalışmaları esnasında öğrenci, aile ve öğretmenler ile iş birliği içinde olunması gereklidir.

Okulun bulunduğu çevre, öğrenci ihtiyaçları ve şartlara göre ihtiyaçlar zaman zaman farklılıklar gösterse de yazımızda ortaokul kademesindeki okul psikolojik danışmanları tarafından yapılabilecek rehberlik hizmetleri genel hatları ile paylaşılmıştır. Keyifli okumalar dileriz.

Millî Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Yönetmeliğine göre;

MADDE 7 - (c) Ortaokul kademesinde rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri; öğrencinin arkadaşlık ilişkisi kurma ve geliştirme, karar verme, sorumluluk alma ve çatışma çözme gibi yaşam becerileri kazanması, ergenlik dönemindeki değişimlere uyum sağlaması, kendine uygun öğrenme yöntemleri doğrultusunda çalışma becerileri geliştirmesi, ilgi, yetenek ve kişilik özellikleri ile güçlü ve zayıf yönlerini fark ederek kariyer hedefleri doğrultusunda üst öğrenim kurumlarına yönelmesi amacıyla yürütülür.

ÖĞRENCİ ÇALIŞMALARI

Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri bireylerin sosyal duygusal, akademik ve kariyer gelişimlerini desteklemek amacıyla yürütülmektedir. Bu amaçlar doğrultusunda öğrencilerle yapacağımız çalışmaları genel olarak 3 başlığa ayırabiliriz.

1- Bireysel Görüşmeler: Okul içindeki çalışmalarımız içinde en çok vaktimizi ayırdığımız alanlardan biri öğrencilerle yaptığımız bireysel görüşmelerdir. Öğrenciler çeşitli konulardaki problemlerini ya da özel gördükleri konuları sadece bizler ile paylaşmak isteyebilirler. Öğrencilerin bireysel talepleri doğrultusunda, rehberlik servisi tarafından uygulanan test ve envanter sonuçları doğrultusunda ya da öğretmen ve veli görüşleri ile bize yapılan yönlendirmeler doğrultusunda görüşmelerimizi planlarız. Bu görüşmelerimizin planlı ve düzenli olarak ilerlemesi için öncelikli olarak öğrencilere kendimizi ve okul rehberlik servisini tanıtmak ve görüşmeler için randevu sistemi oluşturmak faydalı olacaktır.  Görüşmelerimiz sonrasında ise e-rehberlik sistemine bireysel görüşmelerimizi işlememiz hem bizim görüşmelerimizin takibini yapmamız açısından gerekli iken hem de öğrenci hakkında verilerin bir bütün olarak saklanması açısından gereklidir.

2- Grup Görüşmeleri: İhtiyaç duyulduğunda benzer konularda güçlük yaşayan öğrenciler ile küçük grup görüşmeleri yürütülebilir. Bu bizler içinde zamandan tasarruf sağlayabileceği gibi aynı zamanda beraber öğrencilerin birbirine akran desteği vermesine de imkân tanımaktadır. Yine gerçekleştirdiğimiz görüşmelerimiz sonrasında ise e-rehberlik sistemine grup görüşmelerimizi işlememiz gereklidir. 

3- Grup Rehberliği: Öğrenciler ile en çok gerçekleştirdiğimiz çalışmalardan bir diğeri ise sınıf çalışmalarıdır. Okul yıllık planımız dâhilindeki gerçekleştireceğimiz toplu çalışmaları genelde öğretmenlerin görüşlerini alarak uygun zaman dilimlerinde sınıflara girerek uygulayabiliriz. Bunlar seminerler, belli konulardaki duyuru ve bilgilendirmeler, etkinlinler olabilir. Genellikle bunlarında verilerini tutup sınıf bazında kız ve erkek öğrenci sayılarını e-rehberlik sistemine işlememiz gerekmektedir.

Ortaokul dönemindeki öğrenciler ile yürütülen çalışmaları hizmet alanlarına göre incelersek:

Eğitsel Rehberlik

 

Ders çalışma yöntemleri ve çalışma düzeni oluşturma

 

Zaman yönetimi

 

Liselere geçiş sistemi hakkında bilgilendirme

 

Bilinçli teknoloji kullanımı

 

Motivasyon

 

Özel eğitim gereksinimli öğrencileri belirleme ve yönlendirme

 

Mesleki Rehberlik

 

İlgi, yetenek ve değerleri fark etme

 

Meslekleri tanıma

 

Mesleklerin gerektirdiği özellikleri fark etme

 

Kişisel özellikler ile uyumlu meslekleri farkına varma

 

Mesleklerin edinilmesinde için gerekli basamaklar

 

Geleceği planlama

 

Lise gezileri/tanıtımları

 

Kişisel Rehberlik

 

Okula ve çevreye uyum

 

Ergenlik dönemi özellikleri

 

Kişisel sınırlar ve mahremiyet eğitimi

 

Cinsel istismar

 

Sağlıklı yaşam (kişisel temizlik, okul temizliği, çevre temizliği)

 

Ailevi sorunlar

 

Arkadaşlık ilişkileri

 

Kaygı ve korkular

 

Karar verme güçlüğü

 

Ekonomik güçlükler

 

VELİ ÇALIŞMALARI

Rehberlik hizmetlerinin bir diğer önemli bütünleyicisi ise veliler ile yaptığımız çalışmalardır. Okul psikolojik danışmaları olarak gerekli gördüğümüz konularda velileri bireysel görüşme için davet edebileceğimiz gibi onlar da öğrenciler ile yaşadıkları güçlükler hakkında destek almak için bizlere başvurabilirler. Bireysel veli görüşmelerinin dışında ise tüm velilerimizi ya da belli bir sınıf düzeyindeki velilerimizi ilgilendiren konular olduğunda seminerler, psikoeğitim çalışmaları düzenleyebiliriz. Ortaokul kademesindeki velilerle genellikle çalışılan konular şunlardır:

 

Davranış sorunları ve uyum problemleri

 

Ders çalışma alışkanlığı kazandırma

 

Liselere geçiş sistemi

 

Anne baba tutumları ve çocuk üzerindeki etkileri

 

Özel gereksinimli öğrenciler

 

Aile içi iletişim

 

Olumlu davranış geliştirme

 

Bilinçli teknoloji kullanımı

 

Sınav kaygısı

 

Ergenlik dönemi ve özellikleri

 

Geleceği planlama

ÖĞRETMEN ÇALIŞMALARI

Okul psikolojik danışmaları olarak okulumuzdaki öğretmenler ile işbirliği ve sürekli iletişim halinde olmamız gereklidir. Bu hem öğrencileri tanımamız hem rehberlik faaliyetlerinin kesintiye uğramadan devam edebilmesi hem de dersler esnasında bizim göremediğimiz öğrenci davranışları hakkında bilgi sahibi olmamız için gereklidir. Özellikle sınıf rehber öğretmenleri ile zaman zaman bilgi alışverişinde bulunmamız rehberlik faaliyetlerini kolaylaştıracaktır. Aynı zamanda okulumuzdaki tüm öğretmenler ile belirli dönemlerde seminer, bilgilendirme çalışmaları ve müşavirlik hizmetleri yapabiliriz. Ortaokul kademesindeki öğretmenler ile genellikle çalışılan konular ise şunlardır:

 

Psikolojik danışma ve rehberlik servisine öğrenci yönlendirme esasları ve ilkeleri

 

Okula uyum süreci

 

Ergenlik dönem özellikleri

 

Davranış ve uyum problemleri

 

Etkili iletişim

 

Liselere geçiş sistemi

 

Sınıf rehberlik hizmetleri

 

Özel eğitim kapsamındaki çalışmalar